Forsenda þess að geta nýtt heimildir til skattfrjálsrar innborgunar séreignar til lækkunar húsnæðislána og húsnæðiskaupa er að umsækjandi sé með samning um séreignarsparnað og að iðgjöld séu greidd reglulega. Úttekt séreignarsparnaðar getur aldrei verið hærri en sem nemur innborgunum í valkvæðri séreign á vinnutímabilinu 1. júlí 2014 til 30. júní 2019.
Umsækjandi verður sjálfur að skila inn umsókn á leidretting.is, hvort sem hann er einhleypur, í hjúskap eða uppfyllir skilyrði til samsköttunar. Veita þarf upplýsingar um hvernig ráðstöfun skal háttað og verður framkvæmdin eftir það sjálfvirk. Valkvæð séreign er greidd inn á lán frá þeim mánuði sem umsókn berst.
Umsækjendur geta fylgst með greiðslum úr valkvæðum séreignarsjóði á yfirlitum sem Birta lífeyrissjóður sendir tvisvar á ári. Jafnframt er hægt að fylgjast með greiðslum inn á lán á umsóknarsíðunni leidretting.is.
Hægt er að sækja um útgreiðslu valkvæðs séreignarsparnaðar vegna öflunar húsnæðis á leidretting.is þegar kaupsamningur liggur fyrir. Með umsókninni skal fylgja afsal eða gögn um skráningu á íbúðarhúsnæði í Þjóðskrá, ásamt staðfestingu um að umsækjandi sé ekki skráður eigandi að öðru íbúðarhúsnæði.
Um skattfrjálsa innborgun valkvæðs séreignarsparnaðar til lækkunar húsnæðislána eða til húsnæðiskaupa gildir eftirfarandi:
Ekki er sótt um húsnæðissparnað sérstaklega fyrr en kaupsamningur liggur fyrir en greiða þarf reglulega iðgjöld í séreign samkvæmt samningi við vörsluaðila séreignar.
Sú fjárhæð sem hverjum einstaklingi er heimilt að taka út án þess að teljast til skattskyldra tekna og verja til kaupa á fyrsta íbúðarhúsnæði, eða til að greiða inn á lán vegna kaupanna, getur að hámarki numið samtals 500 þús. kr. fyrir hverja tólf mánuði á almanaksári í samfellt tíu ár. Eigið framlag einstaklings getur numið allt að 4% af iðgjaldsstofni og að hámarki 333 þús. kr., og framlag launagreiðanda getur numið allt að 2% og að hámarki 167 þús. kr.
Skilyrði er að umsækjandi hafi ekki átt íbúðarhúsnæði áður og að hann afli sér a.m.k. 30% hlutar í slíkri eign. Eignin má auk þess ekki vera í eigu fleiri en tveggja einstaklinga.
Úrræðið gildir fyrir samfellt 10 ár og fólki er frjálst að skipta um húsnæði á þeim tíma og ráðstafa valkvæðum séreignarsparnaði inn á lán sem tekin eru vegna nýs húsnæðis í staðinn. Skilyrði er að kaup á nýrri íbúð fari fram inn 12 mánaða frá sölu þeirrar íbúðar sem veitti réttinn í upphafi.
Þó með þeirri undantekningu að þeir sem vilja auka eða minnka eigið framlag í séreignarsparnað gera það hjá vörsluaðila sínum.
Allir sem greiða í valkvæðan séreignarsparnað samkvæmt samningi, á vinnutímabilinu 1. júlí 2014 til 30. júní 2019 geta nýtt sér skattfrjálsa innborgun valkvæðs séreignarsparnaðar til lækkunar á húsnæðislánum eða til húsnæðiskaupa. Skilyrði er að um sé að ræða húsnæði til eigin nota. Athuga skal að ekki verður unnt að nota tilgreinda séreign til að greiða skattfrjálst niður húsnæðislán eða safna skattfrjálst til húsnæðiskaupa.
1. júlí 2017 tók úrræðið FYRSTA FASTE1GN gildi sem nær til allra sem eru að kaupa sér sína fyrstu fasteign eða vilja byrja að safna sér fyrir fasteign geta nýtt sér úrræðið. Aðgerðin er stuðningur til ungs fólks og þeirra sem hafa ekki átt fasteign áður til að auðvelda þeim að eignast húsnæði. Skilyrði er að um sé að ræða húsnæði til eigin nota.
Hver og einn ætti að íhuga stöðu sína og taka ákvörðun út frá henni.
Kosturinn við þessar heimildir er að greiðslurnar eru skattfrjálsar. Að jafnaði er hins vegar greiddur tekjuskattur þegar kemur að útgreiðslu valkvæðs séreignarsparnaðar. Ef markmiðið er að greiða upp fasteignalán léttir þetta afborganir og minnkar heildargreiðslubyrði á lánstímanum.
Hafa ber í huga að valkvæður séreignarsparnaður er ekki aðfararhæfur og því er ekki hægt að taka hann upp í greiðslur við gjaldþrot. Þegar séreign er greidd inn á höfuðstól láns gildir þetta hins vegar ekki lengur og séreignin getur tapast við gjaldþrot þar sem fasteignin er aðfararhæf.
Ekki er heimilt að nýta eldri valkvæðan séreignarsparnað til að greiða skattfrjálst inn á lán. Heimild til úttektar nær til inneignar sem myndast hefur vegna launa á tímabilinu frá 1. júlí 2014 til 30. júní 2019, sé um gildandi úrræði að ræða.
Þegar úrræðið FYRSTA FASTE1GN tekur gildi 1. júlí 2017 má nýta samfellt 10 ára tímabil með þeirri undantekningu að þeir sem eru þegar að nýta valkvæðan séreignarsparnað til að greiða niður lán vegna kaupa á fyrstu fasteign eftir 1. júlí 2014 geta sótt um nýja úrræðið og dragast þá þau ár sem þegar hafa verið nýtt frá 10 ára tímabilinu.
Hámarksúttekt gildandi úrræða, að öllum skilyrðum uppfylltum, er 2.250.000 kr. hjá einhleypum og samtals 3.750.000 kr. hjá hjónum eða þeim sem uppfylla skilyrði til samsköttunar. Þetta takmarkast einnig af skiptingu á eigin framlagi og framlagi launagreiðanda til valkvæðs séreignarsjóðs á fyrrgreindum launatímabilum.
Sótt er um á leidretting.is og er ein umsókn fyrir hvern einstakling, hvort sem hann er einhleypur, í hjúskap eða uppfyllir skilyrði til samsköttunar.
Sá sem ekki á íbúðarhúsnæði til eigin nota getur átt rétt á að taka út inneign í séreignarlífeyrissjóði, upp að ákveðnu hámarki, án þess að úttektin teljist til skattskyldra tekna. Þetta er nefnt húsnæðissparnaður. Ekki þarf að sækja um húsnæðissparnað eða úrræðið FYRSTA FASTE1GN fyrr en óskað er eftir úttektinni. Sótt er um til til ríkisskattstjóra og þurfa að fylgja gögn eins og þinglýstur kaupsamningur, afsal eða gögn um skráningu á íbúðarhúsnæði í Þjóðskrá, auk staðfestingu á því að umsækjandi sé ekki skráður eigandi að öðru íbúðarhúsnæði.
Til að breyta fyrri umsókn um ráðstöfun á séreignarsparnaði er farið inn á umsóknarvefinn leidretting.is.
Þetta getur átt við ef breytingar verða á hjúskaparstöðu, t.d. ef umsækjandi slítur/gengur í hjónaband eða slítur/hefur sambúð. Einnig ef umsækjandi vill t.d. ekki lengur fullnýta heimild sína heldur takmarka fjárhæðina, eða greiða inn á annað lán en áður var tilgreint.
Breytingar eru gerðar á sama hátt og þegar umsókn var fyllt út. Hægt er að sjá allar breytingar sem gerðar hafa verið undir flipanum „samskipti“.
Nei, lánið hækkar einfaldlega minna en það hefði gert ef ekki hefði verið greitt inn á höfuðstól þess.